دانلود زمینه های توافق در دیدگاههای ایران و روسیه پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر

زمینه های توافق در دیدگاههای ایران و روسیه پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر پژهش بررسی زمینه های توافق در دیدگاههای ایران و روسیه پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر در 80 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	137 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	80

پژهش بررسی زمینه های توافق در دیدگاههای ایران و روسیه پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر در 80 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                صفحه

کلیات تحقیق ...............................................................................................................               1

1. طرح مسا له  .........................................................................................................           1

2. فرضیه ها     .........................................................................................................           2

3. پرسش اصلی پژوهش .........................................................................................           3

4. پرسش های فرعی پژوهش ...............................................................................           3

5. فرضیه اصلی  ........................................................................................................           3

6. فرضیه های فرعی  .............................................................................................            3

7. متغیر مستقل ووابسته .....................................................................................             4

8.روش پژوهش  ....................................................................................................             4

9. هدف پژوهش  ..................................................................................................             4

10.سازماندهی پژوهش .......................................................................................              4

11. سابقه علمی ومنابع اصلی پژوهش ............................................................             5

فصل اول: اهمیت دریای خزر و موقعیت جغرافیایی اقتصادی ،

ژئوپلتیکی و زیست محیطی ..............................................................................              7

1. موقعیت جغرافیایی  .......................................................................................            8

2. آب وهوا ..........................................................................................................             9

3. اقتصاد ............................................................................................................             9  

1-3 . ماهیگیری .............................................................................................               9

2-3 . نفت وگاز ...............................................................................................            10  

3-3. بازر گانی .................................................................................................              11

4-3. حمل ونقل ............................................................................................              11

4. ژئوپلتیک دریای خزر ................................................................................           12

 

 

 

                                                                                                                                                                     صقحه                                                                                                                   5. محیط زیست دریای خزر ........................................................................                  14   

 

فصل دوم: چالشها وزمینه های واگرایی در روابط ایران وروسیه

از دوره قاچار تاکنون ....................................................................................

بخش اول: بررسی چا لشهای موجود در روابط ایران وروسیه

از ابتدا تا فرو پاشی شوروی .......................................................................                  16

 

1.چالشهای موجود در روابط ایران وروسیه

در دوران تزارها ...........................................................................                        19

1-1. تصرف سرزمین هر جا که ممکن باشد ......................                       19

2-1. جلوگیری از نفوذ کشور های مخالف منافع

روسیه در سرزمین ایران............................................................                       19

3-1. کسب سیطره بر سیاستهای داخلی و خارجی

ایران به منظور به حداقل رساندن نفوذ................................                        20

4-1. کسب حد اکثر منافع اقتصادی وسیاسی در ایران.....                    21  

2. چالشها در مناسبات ایران وروسیه پی از انقلاب

 اکتبر 197 روسیه تا پیروزی انقلاب اسلامی ....................                        21

1-2.نگاه به ایران به عنوان کشوری که از آن طریق می توان

 انقلاب سوسیالیستی را به سایر کشور ها منتقل نمود..........                    21

2-2.کسب حداکثر منافع سیاسی واقتصادی

 به عنوان یک ابر قدرت ..........................................................                        22

3-2. دسترسی به آبهای گرم خلیج فارس و اقیانوس هند.....                  23

4-2. تغییرات در سیاست شوروی نسبت به ایران .................                   23   

5-2. تلاش برای جذب ایران به اردوگاه کمونیست ...............                   23

 

  3.چالشهای بین دو کشور در دوره زمانی بین وقوع

 انقلاب اسلامی ایران و فروپاشی شوروی .....................                                            24  

1-3. تهدید منافع شوروی توسط ایران با توجه به شعار نه شرقی            24

 

                                                                                                                                                              صفحه

 نه غربی ...............................................                                                     24

2-3. توجه به انقلاب ایران به عنوان یک جنبش رهایی بخش                    25

3-3. سطح پایین مبادلات اقتصادی ....................................                          26

4-3. کمک تسلیحاتی به عراق در جریان جنگ تحمیلی                          26  

بخش دوم:و عوامل واگرایی درروابط ایران

وروسیه پی از فوپاشی شوروی......................................                                      27

1. نگرش به غرب وکمیت سرمایه داری...........................                            27

2..ایفای نقش برتر در معادلات جهانی ...........................                            27

3. گسترش فروش تسلیحات روسی به ایران و

ضعف تکنولوژی ....................................................................                             27

4. افزایش هزینه های امنیتی به نفع روسیه وبه ضرر ایران                      28

5. سکوت روسیه در مقابل بهره برداری از نفت

دریای خزر توسط کشورهای آذر بایجان و قزاقستان .....                            29  

6. تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای آسیای میانه                          30

7. تغییر در ژئوپلتیک منطقه پی از فروپاشی شوروی ...                          30  

8. بی اعتمادی نسبت به اهداف روسیه در گسترش .....                           32

9. استفاده از ایران براب وحدت آسیای مرکزی

و قفقاز ........................................................................                                      33  

10. توافقات پشت پرده روسها ..............................                                   33

11. نگاه ابزاری به ایران برای گرفتن امتیازات

 بیشتر از کشورهای غربی ......................................                                      33

                                                                                            صفحه

12. محافظ تاریخی ملت ایران ...................................                                35

13. ناهمخوانی سیاستهای روسیه در حوزه خزر

 با منافع ملی جمهوری اسلامی ایران........................                                  35

14. ناهمگونی ایدئولوژیک فرهنگی دو کشور

 

 

                                                                                                                                                          صفحه

ایران وروسیه...................................................................                                  36

15. اختلاف در منافع دراز مدت ایران وروسیه

 

در خصوص مسیر انتقال انرژی حوزه خزر...............                                 36

16. روابط اقتصادی چالشی برانگیز.........................                                 36

17. انعطاف روسیه در مقابل حضور کشورهای غربی                            37

18. مشکلات زیست محیطی دریای خزر بخاطر

حضور کشورهای بیگانه و اقدامات خودسرانه برخی

 کشورهای ساحلی .......................................................                               37

1-18. راهکارهی دستیابی به امنیت زیست محیطی

در منطقه........................................................................                               38

فصل سوم: دیدگاههای کشورهای ساحلی در

خصوص رژیم حقوقی دریای خزر .................                                           41

بخش اول: رژیم حقوقی دریای خزر .....................                                     44

1.رژیم حقوقی دریاها ودریاچه ها از دیدگاه

 حقوق بین الملل.......................................................                                44

2. وضعیت دریاچه خزر با توجه به کنوانسیون

حقوق دریا ها وتعیین رژیم حقوقی آن................                                46

1-2. معاهدات مربوط به دریاچه خزر ...............                               47

2-2. علل ناکارآمدی معاهدات سابق ................                               49

3-2. فروپاشی وجانشینی دولتهای تازه

استقلال یافته .........................................................                                50                                                                                   

بخش دوم:نارسایی رژیم حقوقی گذشته

 دریای خزر و پیچیدگی وضع رژیم حقوقی جدید                                    52   

بخش سوم: مواضع کشورهای ساحلی در

خصوص رژیم حقوقی دریای خزر...............                              53

1. مواضع قزاقستان ................................................                             53

2. مواضع آذربایجان ..............................................                            53

                                                                                                                                              صفحه

3. مواضع ترکمنستان ..........................................                             54

 

4. مواضع روسیه ...................................................                             55  

5. مواضع جمهوری اسلامی ایران ....................                             57

     فصل چهارم: زمینه های اشتراک منافع وهمگرایی ایران وروسیه در

عرصه سیاست خارجی                                                                                         63

بخش اول: سطح سه گانه همکاریهای جمهوری

 اسلامی ایران وروسیه پی ازفروپاشی............                                      64

1. همکاریهای دوجانبه ................................... .........                       64

2. همکاریهای منطقه ای ایران وروسیه ...............                        67

1-2.همکاری برای حل بحران های منطقه ای ......                     67

2-2. سازمان همکاریهای دریای خزر......................                      68

3-2. بهره برداری از منافع انرژی دریای حزر........                      68

4-2. همکاری در خصوص انتقال انرژی ازحوزه

 دریای خزر ..................................................................                        68

5-2. ارتباط کشورهای آسیای مرکزی وقفقاز

 با اقتصاد جهانی..........................................................                        69

 

3.همکاریهای ایران وروسیه در سطح بین المللی........                  69

بخش دوم: عوامل موثر در همگرایی جمهوری اسلامی ایران وروسیه..................... 70                                                

1 .منافع روسیه در خصوص گسترش همکاریه با ایران                70

1-1. جلب حمایت ایران برای مقابله با نفوذ

قدرتهای بیگانه در منطقه .............................................                     70

2-1. نزدیکی به ایران برای نفوذ به خاورمیانه ،

خلیج فارس وکشورهای اسلامی..................................                      71

 

 

 

 

                                                                                  صفحه

3 -1. گسترش روابط با جمهوری اسلامی ایران

 به منظور گرفتن امتیاز از غرب..................................                       71

4-1. همکاری با ایران برای جلوگیری از افراط گرایی قومی

 ونژادی وبی ثباتی در منطقه.... ...............                                    72

5-1. جلب حمایت ایران برای مخالفت با توسعه

 ناتو به شرق.....................................................................                       72

2. منافع ایران در گسترش همکاریهای خود با روسیه...                73

1-2. نگاه به روسیه به عنوان تامین کننده

 تسلیحات و تکنولوژی جدید......................................                        73

2-2. همکاری با روسیه برای جلوگیری از سلطه

 شرکتهای خارجی وفراملیتی بر منلفع انرژی منطقه.........                          73

3-2. جلب حمایت روسیه در مقابل نفوذ کشورهای

 مخالف جمهوری اسلامی ایران در منطقه خزر...................                      73

4-2. همکاری باروسیه به منظور مقابله با

فشارهای آمریکا وغرب .................................................                          74       

فصل پنجم: نتیجه گیری......................................................................................            76      

منابع مآ خذ......................................................................... ...............                      82




                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          کلیات تحقیق

طرح مسا له: 1-

 

دریای خزر با وسعت000/370 کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه جهان در سرزمین آسیا و اروپا در شمال ایران و در محل تلاقی آسیای مرکزی ، قفقاز و ایران واقع شده است .و مجموع طول ساحل دریای خزر 6380 کیلومتر مربع است که در اختیار پنج کشور ساحلی روسیه ، ترکمنستان ، قزاقستان و جمهوری  آذربایجان و ایران قرار دارد . این دریا منطقه مهم تولید نفت و گاز طبیعی جهان محسوب می شود و ذخایر این منطقه بعد از خلیج فارس می تواند منبع بادوامی در طول 40 سال آینده باشد . و همچنین کشتیرانی و ماهیگیری ( علی الخصوص خاویار ) از دیگر منابع اقتصادی این دریاست . بعد از فروپاشی شوروی تعداد کشورهای ساحلی از دو کشور به  پنج کشور روسیه ، ایران ، ترکمنستان ، قزاقستان و جمهوری آذربایجان  افزایش یافت .   

یکی از مهمترین مسائل موجود در بهره برداری از ذخایر نفتی و گاز و ماهیگیری و کشتیرانی دریای خزر تعیین رژیم حقوقی است که مورد رضایت تمامی کشورهای ساحلی باشد . جمهوری اسلامی ایران قراردادهای 1921 و 1940 مابین ایران و شوروی سابق را تا تعیین  رژیم حقوقی همه جانبه رامبنای بهره برداری از دریا می دا ند و در مقابل هر گونه بهره برداری بدون توجه به منافع کشورهای دیگر مخالفت نموده و در اجلاس های متعدد سعی در دستیابی به حقوق متعارف خودداشته است اجلاس کشورهای

 

ساحلی در اردیبهشت ماه 1381 در عشق آباد و مهرماه 1386 در تهران علیرغم دستیابی به یک توافق جامع توانست پاره ای از مسائل فی مابین را مرتفع نماید ولی برای توافق در همه ابعاد راه طولانی در پیش است .

روسیه نیز بنا به اقتضای منافع ملی خود سعی نموده که با توافقات دو جانبه با کشورهای ساحلی ترکمنستان و قزا قستان نیازهای استراتژیک خود مانند بهره برداری از نفت و گاز دریای خزر وکشتیرانی تجاری و نظامی را برطرف نماید.                                                           

در این پژوهش که تحت عنوان (( زمینه ها ی توافق در دیدگاههای ایران و روسیه پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر )) مطرح شده است سعی شده تا با شناخت چالشهای موجود در روابط ایران و روسیه وعوامل واگرایی همچنین زمینه های همگرائی و اشتراک منافع دو کشور به عنوان مهمترین و تاثیر گذارترین کشورهای ساحلی و تاثیر آن بر تدوین رژیم حقوقی این دریا تاکید شود .                  

2 – فرضیه ها :

1-2- با توجه به موقعیت جغرافیایی، اقتصادی ,سیاسی و...دریای خزر و اهمیت استراتژیک این دریا  رسیدن به توافق بر سر رژیم حقوقی آن دشوار است.                                                        

2-2-باتوجه به چالشها ،زمینه های واگرایی و پیشینه روابط سیاسی ایران و روسیه توافق در دیدگاههای دو کشور پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر امکان پذیر نیست .   

  3-2- نقش کشورهای تازه استقلال یافته ساحلی  ترکمنستان ، قزاقستان ، و جمهوری آذربایجان در تعیین رژیم حقوقی دریای خزر از یران و روسیه بیشتر است .                                                           4-3- باتوجه به زمینه های اشتراک منافع وهمگرایی دو کشورایران وروسیه درعرصه سیاست خارجی توافق پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر امکان پذیر است

 

2

3- پرسش اصلی پژوهش

با توجه به طرح مساله و فرضیه های مطرح شده سوال ما این است که :

آیا توافق دردیدگاههای ایران و روسیه پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر امکان پذیر است ؟

4- پرسشهای فرعی پژوهش

1-4- آیا اختلافات داخلی ایران و روسیه در توافقات تاثیر دارد ؟

2-4- نگاه روسیه به غرب و ارتباط این کشوربا کشورهای غربی چه تاثیری در توافقات می گذارد ؟

3-4- نقش و جایگاه کشورهای تازه استقلال یافته ساحلی دریای خزر تا چه اندازه است ؟

4-4- آیا منافع اقتصادی و استفاده از منابع غنی انرژی و آبزیان دریای خزر  موضوع رسیدن به توافق را پیچیده تر نخواهد کرد ؟

5- فرضیه اصلی

فرض بر این است که : ((توافق در دیدگا ههای ایران و روسیه پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر امکان پذیر است ))

6- فرضیه های فرعی

1-6- اختلافات داخلی ایران و روسیه مانعی در جهت رسیدن به توا فق است

2-6- نگاه روسیه به غرب و ارتباط این کشور با کشورهای غربی در چگونگی رسیدن با توجه به نگرش ایران به غرب می تواند مانع مهم و تاثیر گذاری باشد .

3-6 مواضع روسیه  به کشورهای دیگر ساحلی که در گذشته جزئی از خاک آن کشور در قالب شوروی سابق بوده اند نسبت به مواضع ایران نزدیکتر است

3

4-6- منابع غنی انرژی و همچنین منافع اقتصادی و نظامی این دریا رسیدن به توافق را پیچیده تر ساخته است

7 – متغیرهای مستقل و وابسته :

در این پژوهش زمینه های توافق در دیدگاههای ایران و روسیه به عنوان متغیر مستقل و رژیم حقوقی دریای خزر به عنوان متغیر وابسته هستند .

8-  روش پژوهش :   

روش پژوهش تلفیقی از دو روش تاریخی و موردی ((casestudy)است در روش تاریخی هدف تجزیه و تحلیل و تفسیر وقایع گذشته به منظور کشف ویژگیهای عمومی و مشترک برای درک و فهم بهتر آنها می باشد و در روش موردی و زمینه ای هدف مطالعه وبررسی همه جانبه از موقعیت قبلی و فعلی و تحلیل با شناخت و پیش بینی وقایع آینده  است .

9 – هدف پژوهش :

بررسی و شناخت چالشها، اشتراک  منافع و زمینه های همگرائی در روابط خارجی دو کشور روسیه  و ایران که دستیابی به یک توافق همه جانبه در زمینه رژیم حقوقی دریای خزر را امکان پذیر می سازد .  سازماندهی پژوهش :        10-

موضوع این رساله ، دیدگاهای ایران و روسیه پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر می باشد که مشتمل بر یک مقدمه و چهار فصل و یک نتیجه گیری است .

مقدمه: مشتمل بر مفاهیم، متغیرها ، شاخص ها مفروضات و پرسش ها می باشد .

 در فصل او ل ا همیت دریای خزرشامل موقعیت جغرافیایی اقتصادی و ژئوپلیتیکی، زیست محیطی و

4

 خطوط مرزی کشورهای ساحلی به طور مختصر بررسی می شود

در فصل دوم چالشهای موجود در روابط سیاسی ایران و روسیه با تاکید بر مسائل دریای خزر از دوران قاجاریه تا کنون در دو بخش مورد بررسی قرار می گیرد.

در فصل سوم دیدگاههای کشور های ساحلی در خصوص رژیم حقوقی دریای خزردر سه بخش مورد بررسی قرار می گیرد.

در فصل چهارم  زمینه های اشتراک منافع و همگرائی دو کشوردر عرصه سیاست خارجی در دو بخش پرداخته می شود

نتیجه گیری و در نهایت در این قسمت به مقایسه دیدگاهای دوکشور ایران و روسیه و زمینه های ایجاد توافق پیرامون رژیم حقوقی دریای خزر پرداخته می شود .

   11-سابقه علمی و منابع اصلی پژوهش

     منابع اصلی کتابهای مربوط به روابط خارجی ایران و روسیه ، حقوق بین الملل و سلسله مقالات مربوط به رژیم حقوقی دریا ی خزرازجمله در فصلنامه سیاست خارجی ، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز,امنیت ملی ,اطلاعات سیاسی اقتصادی وسایر مقالات موجود در این رابطه بخصوص در سایت نمایه و اینترنت و چکیده پایان نامه های مرتبط به موضوع می باشد .که به تفصیل در فهرست منابع ومآخذ آمده است.

از آنجاییکه تا کنون هیچکدام از نگارندگان به صورت مشخص به موضوع امکان توافق کشورهای ساحلی در خصوص رژیم حقوقی دریای خزر نپرداخته و عموما با اعلام نقطه نظرات و دیدگاههای هر کدام از کشورها بصورت جداگانه بدون تحلیل موضوع اکتفا نموده اند، به همین خاطر جای خالی یک پژوهش که

5

بتواند بصورت تحلیلی با توجه به پیشینه روابط خارجی دوکشور موضوع  رژیم حقوقی دریای خزر را بررسی وشرایطی که میتواند بر اساس آن وبایک چشم انداز واقع بینانه توافق دو کشور در خصوص رژیم حقوقی دریای خزرراامکان پذیر نماید مشاهده می شود در این رساله بااین دیدگاهها به دنبال ارزیابی امکان دستیابی به توافق برسر رژیم حقوقی دریای خزر  با عنایت به دیدگاههای دو کشور تاثیر گذار ایران هستیم.                              

 


 

12- حافظه تاریخی ملت ایران :

     با توجه به سابقه تاریخی روابط ایران و روسیه ، روسها در حافظه تاریخی مردم ایران ، چهره مثبتی ندارند در چشم ایرانیان ، روسیه کشوری است که همواره در طول تاریخ چشم طمع به خاک ایران داشته و در هر فرصتی به سرزمین ایران تجاوز کرده است . در واقع قراردادهای ترکمنچای و گلستان که طی آن ایران بخش وسیعی از اراضی شمالی خود را از دست داد و ضربه ای بزرگ بر پیکره سیاسی ، نظامی و اقتصادی ایران بود ، نشان دهنده سیاستهای تهاجمی و توسعه طلبانه روسیه در دوران امپراتوری تزارها نسبت به ایران می باشد . بنابراین برای ایجاد یک همگرایی طبیعی و واقعی و دراز مدت ، روسها باید با نشان دادن حسن نیت عملی و واقعی خود ، حافظه تاریخی مردم ایران را نسبت به خود تغییر دهند .(1)

13-  ناهمخوانی سیاستهای روسیه در حوزه خزر با منافع ملی جمهوری اسلامی ایران :

        دریای خزر از لحاظ اقتصادی و امنیتی برای ایران اهمیت فوق العاده ای دارد . ایران از زمان فروپاشی شوروی خواستار حاکمیت و در واقع تداوم حاکمیت رژیم حقوقی معاهدات 1921 و 1940 میلادی بر دریای خزر می باشد که مالکیت مشاع را مطرح می کرد . تا سال  1997 کشورهای روسیه و ترکمنستان نیز بطور نسبی با ایران هم رأی بودند .در اثر فعالیتهای دیپلماتیک جمهوری آذربایجان و برخی عوامل دیگر ، بعدا شرایط در تضاد با منافع ایران تغییر یافت و در سال 1997 کشورهای روسیه ، ترکمنستان ، آذربایجان و قزاقستان بر سر تقسیم زیر بستر دریا میان کشورهای ساحلی به توافق نسبی رسیدند و به عبارت دیگر روسیه در حوزه خزر ایران را تنها گذاشت . در کل ، سیاست روسها در دریای خزر با امنیت ملی ایران همخوانی ندارد . روسیه در مقابل تقسیم بستر دریا ، شرایط فعالیت و بهره برداری مشاع را برای سطح دریا حفظ

1- نظامی، قدیر همان منبع ص 25

    می کند تا رژیم حقوقی آن ، دست مسکو را در توسعه ناوگان دریایی نظامی در دریای خزر باز بگذارد . با این شرایط بخش عمده تهدیدهای امنیت ملی و منافع ملی ایران از ناحیه رقابت نظامی شکل خواهد گرفت . بنابراین ، دخالت قدرتهای بزرگ در تصمیم گیری های داخلی کشورهای منطقه منجربه آن می شود که حوزه دریای خزر به میدان چالش قدرتهای بزرگ جهان و  تبدیل شده و مسایل مربوط به آن به مانعی برای حل مسایل منطقه ای توسط کشورهای حوزه آن تبدیل شود(1)  

14- ناهمگونی ایدئولوژیک و فرهنگی دو کشور ایران و روسیه :

روسیه و ایران متعلق به دو حوزه تمدنی و ایدئولوژیک خاص و متفاوت از هم هستند. تفاوت ایدئولوژی بین دو کشور این توان بالقوه را دارد که به تضادی جدی در شرایطی خاص تبدیل شود .

15-. اختلاف در منافع دراز مدت ایران و روسیه در خصوص مسیر انتقال انرژی حوزه خزر

      با وجود آنکه کشور های ایران و روسیه مشترکاً با انتقال انرژی آسیای مرکزی و قفقاز از مسیر باکو – جیحان مخالفت می کنند ، ولی هر دو کشور مسیرهای مورد نظر خود را مطلوب و با صرفه معرفی می نمایند و بدنبال تأمین منافع ملی خود می باشند .

16- روابط اقتصادی چالش برانگیز :

از مشکلات و نارسایی هایی که در توسعه مناسب همکاری های اقتصادی بین ایران و روسیه وجود دارد ، می توان به عدم انجام تعهدات طرفین در قبال یکدیگر ، مشکلات پرداختهای مالی از طرف ایران ، تکنولوژی پایین کالاهای روسی در مقایسه با نوع غربی آن ، عدم هماهنگی نیازهای این دو کشور و مکمل نبودن اقتصادهای دو کشور اشاره کرد . این موارد باعث شده است که روابط دو کشور علی رغم برخی پیشرفتها ، همچنان در هاله ای از ابهام و نارسایی های عمده قرار گیرد

1- شیر غلامی ،خلیل،بررسی امکان اتحاد استراتژیک ،بین ایران و روسیه،فصلنامه امنیت ملی سال شماره 3 بهار 1379 ص 152

 

 

17-  انعطاف روسیه در مقابل حضور کشورهای غربی:

     روسیه پس از فرو پاشی در رویه های اقتصادی خود تجدید نظر نموده واز یک اقتصاد وابسته به دولت به اقتصاد آزادتغییر رویه داد حضور شرکتهای روسی در بازارهای بین المللی وکسب منافع قابل توجهی در زمینه صادرات کالا علی الخصوص صادرات اسلحه ولزوم تعامل با کشورهای غربی که زمانی دشمن درجه یک آن کشوربودندوحفظ جایگاه خود به عنوان یک قدرت جهانی می بایست امتیازاتی به کشورهای غربی

داده ودر مقابل حضور آنها حتی در نزدیکی مرزهای خود خویشتنداری کند. (1)

18- مشکلات زیست محیطی دریای خزر بخاطر حضور کشورهای بیگانه واقدامات خود سرانه  برخی از کشورهای ساحلی:

    متأسفانه دولتهای ایالت متحده و ترکیه ضمن حمایت از منافع خصوصی شرکتهای خود و با مداخله در امور کشورهای ساحلی منافات منطقه ای و جهانی را تحریک می کندکه ممکن است در نتیجه  تقسیم خزر به بخشهای ملی بروز کننده این تقسیم می تواند موجب فاجعه زیست محیطی هم شود.مسئله این است که طبق آمار جهانی 9-7 درصد نفتی که از فلات قاره استخراج می شود به خاطر سوانح گوناگون  و کیفیت پایین لوله ها و انبارها به آب دریا می ریزد. اگر همه معادن نفتی که قبلا اکتشاف شده بودند همزمان مورد بهره برداری قرار بگیرند خطر آلودگی دریا و نابودی سیستم  زیست محیطی آن افزایش خواهد یافت.   کافی است آتش سوزی در میدان نفتی تنگیز یادآوری شود که در نتیجه آن قسمت شمالی خزر با آثار مواد سوخته پوشانیده شد و این در حالی است که در همه جا ماهیان خاویاری تخم می گذارند. شایان ذکر است که بعد از فروپاشی و قطع نظارت بر اوضاع دریای خزر حجم ماهیان خاویاری به یک سوم  کاهش یافته

1-مرادی ،منوچهر، چشم انداز همکاری ایران و اتحادیه اروپا ثبات وامنیت در قفقاز خیربی: حدود امکانات دفتر مطالعات سیاسی وبین المللی تهران پاییز 1385ص ص 48-31

      و این نوع ماهی ممکن است به طور کلی از بین برود. برای حفاظت از طبیعت  منحصر به فرد خزر کشتیرانی  در این دریا نیز باید هماهنگ شود در مجموع تمام فعالیتهای اقتصادی در خزر و در نزدیکی آن باید جوابگوی  معیارهای امنیت زیست محیطی  باشد ولی همه شرکت کنندگان  در تو افقهای نفتی خزر فعلا فقط ملاحظات آنی را مد نظر دارند.(1)

1-18.راهکارهای دستیابی به امنیت زیست محیطی در منطقه:

1-کشورهای منطقه با تدوین استراتژی  پایدار در جهت بهره  وری از منابع و ذخایر از مشکلات زیست محیطی جلوگیری می کند.

2-اصلاح قوانین ملی و منطقه ای  در بهره برداری از ذخایر زنده و آلی دریا

3-حمایت و سرعت  عمل در تشکیل کندانسیون منطقه ای  حفاظت از محیط زیست دریای خزر

4-اجتناب از نظام تک محصولی در کاشت محصولات زراعی و کاهش استفاده از سموم و کود های شیمیایی

5-جلوگیری از فرسایش خاک

6-انجام عملیات تصفیه فاضلابهای  صنعتی و خانگی و شهری

7-رعایت نکات ایمنی  در استخراج و حمل و نقل محموله های نفتی

8-ایجاد امکانات جمع آوری مواد زائد نفتی در بنادر و ترمینالها و تدوین  مقررات منطقه ای جهت حمل و نقل و تخلیه نفت با توجه به ظرفیت نفت کشها

9-ایجاد پوشش بیمه های لازم  برای شناورها و فعالیتهای  دریای به منظور جبران خسارت زیست محیطی

10-شناسایی و تعیین مناطق حساس در دریای خزر و حفاظت از تنوع زیست ساحلی و دریایی با ایجاد مناطق

1- مرادی ، منوچهر- همان منبع ص 50 .

حفاظت شده.(1)

11-مهار نظامی گری:لازم است همه ی کشورها تلاش کنند که برای تأمین  امنیت خود به اقدامهای  نظامی یک جانبه روی نیاورند زیرا  هر گونه اقدامات نظامی منافع حیاتی دریای خزر را تهدید می کند.

12-تدوین رژیم حقوقی دریا با تکیه بر ملاحظات زیست محیطی  13-الزام همه کشورها بر حفظ محیط زیست دریا  با تدوین قوانین و مقررات  ملی و منطقه ای.(2)    اجلاس پنج کشور ساحلی دریای خزر در مهر ماه سال 1386 در تهران و توافقات به عمل آمده در زمینه حفظ محیط زیست این دریا می تواند راهگشای بسیاری  از مشکلات  زیست محیطی دریای خزر باشددر بندهای  12-11 این اعلامیه 25 ماده ای  آمده است    (بند11 )طرفها با درک مسئولیت خویش  دو برابر نسلهای امروز و فردا  در قبال حفاظت از دریای خزر وتمامیت سیستم زیست محیطی آن  اهمیت گسترش همکاری در حل مسایل  زیست محیطی  از جمله هماهنگی  فعالیتهای ملی حفاظت از  محیط زیست ومساعی مشترک با سازمان های بین المللی  حفاظت از محیط زیست  به منظور ایجاد نظام منطقه ای   حفظ و نگه داری تنوع بیولوژیکی  استفاده معقولانه و تکثیر  و پرورش  ذخایر زنده را مورد تأکید قرار می دهند.

     طرفها اذعان می دارند که وضعیت  زیست محیطی دریای خزر و ذخایر ماهیان خاویاری  این دریا مستلزم کاربرد و سعی مشترک سریع جهت جلوگیری از پیامدهای نا مطلوب زیست محیطی می باشد. در این رابطه طرف ها ایجاد مبانی حقوقی – قراردادی اولویت دار لازم جهت همکاری های منطقه ای حفاظت از محیط زیست را که بر اساس کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر ادامه خواهند داد. طرفها ضمن ابراز خوشنودی از اجرا شدن کنوانسین حفاظت محیط زیست دریای خزر در نوامبر 2003 در تهران منعقد گردیده بر لزوم




      انتقال تکنولوژی و همکاری های دفاعی از جمله مصادیق مهم همکاری دو جانبه ایران و روسیه محسوب می شود. درواقع همکاری نظامی و فروش تسلیحات از جمله محورهای مهم مورد توجه روسیه در گسترش مبادلات دو کشور بوده است.

1- رضا زاده،سخاوت، ریشه های همگرایی وواگرایی در مناسبات جمهوری اسلامی ایران وروسیه فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز سال چهاردهم شماره 52

     تنها کالای روسیه که در شرایط کنونی با تولیدات غربی رقابت می کند، تسلیحات نظامی است که با توجه به نیاز ساختار اقتصادی روسیه مسکو تلاش می کند که علاوه بر از دست ندادن بازار کنونی بازارهای جدیدی نیز بدست آورد. همچنین با توجه به اینکه ایران نمی تواند نیازهای نظامی خود را از کشورهای غربی تامین کند، سلاحهای روسی تا اندازه ای نیازهای ایران را تامین می کند.(1)

    یکی از مهمترین مسایل در روابط ایران و روسیه پس از فروپاشی شوروی، مسئله تکمیل نیروگاه هسته ای بوشهر توسط کارشناسان و تکنولوژی روسی بوده است. انعقاد قرار داد همکاری هسته ای روسیه با ایران در آغاز سال 1995 و تعهد به تکمیل نیروگاه هسته ای بوشهر در شرایطی صورت گرفت که آمریکا و اسرائیل در مورد خطر تبدیل ایران به یک قدرت هسته ای تبلیغات گسترده ای به راه انداخته بودند. در مقابل روسیه با استناد به دلایل سیاسی و اقتصادی و با اشاره به پایبندی ایران به قوانین سازمان بین المللی انرژی هسته ای و پیوستن آن به پیمان عدم گسترش سلاحهای هسته ای تصمیم خود را برای اجرای طرح اتخاذ نمود. درو اقع روسها با اعلام اینکه معامله هسته ای ایران و روسیه هیچ گونه خطری برای امنیت و ثبات منطقه ندارد و نیروگاه اتمی بوشهر صرفا کارکردی مسالمت آمیز دارد، به ادامه اجرای طرح اصرار دارند.(2)  موضوع همکاری هسته ای روسیه با ایران سالهاست که مهمترین عامل ایجاد بحران در روابط آمریکا و روسیه بوده است ایالات متحده تحریمهای شدیدی علیه آن دسته از شرکتهای روسی وضع کرده است که همکاری هسته ای با ایران دارند و در مقابل روسیه نیز اصرار دارد که این همکاری ها صلح آمیز و کاملا بی خطر است و با قوانین بین المللی همخوانی دارد.بطور کلی در سطح دو جانبه روابط ایران و روسیه، منافع اقتصادی روسیه و نیاز آن کشور به بازار و ارز خارجی و همچنین تمایل این کشور برداشتن روابطی دوستانه با کشور اسلامی ایران بوده است و نیاز ایران نیز به تسلیحات و تکنولوژی جدید روسیه و نیاز به کسب حمایت روسیه در سطوح منطقه ای و بین المللی از مواردی می باشد که باعث تسریع در روابط استراتژیک ایران و روسیه گردیده است پس از فروپاشی شوروی و با توجه به تحولی که در نگاه روسیه نسبت به ایران ، خاورمیانه و اساسا نسبت به جهان روی داد، روسیه سیاست مستقل تری از غرب در پیش گرفت.

    پس از این دوران دو کشور ایران و روسیه براساس ملاحظات عمل گرایانه و استراتژیک در جهت روابط نزدیکتر حرکت نموده اند. فروش راکتور هسته ای آب سبک به ایران از سوی روسیه و مخالفت های آمریکا به یکی از جلوه های استقلال عمل در سیاست خارجی روسیه تبدیل گردید . دولت روسیه قبل از آن در برابر فشار آمریکا از فروش موتورهای موشک به هند منصرف شده بود ، ولی در مورد ایران با استناد به دلایل سیاسی – اقتصادی و اشاره به پایبندی ایران به قوانین سازمان بین المللی انرژی

1-    اطهری،اسدا...، سیاست روسیه نسبت به خاورمیانه میراث یلستین،فصلنامه مطالعات خاورمیانه سال1380 ص78

2-  رضا زاده،سخاوت، ریشه های همگرائی وواگرائی درمناسبات جمهوری اسلامی ایران وروسیه، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز سال  چهاردهم شماره 52 ص88

 

      اتمی و پیوستن آن به پیمان عدم گسترش سلاحهای هسته ای تصمیم قاطع خود را برای اجرای آن گرفت . ویکتور میخاییلوف وزیر انرژی هسته ای روسیه قرارداد 800 میلیون دلاری تکمیل نیروگاه هسته ای بوشهر را دارای ملاحظات صرفاً اقتصادی دانسته ، اصرار آمریکا بر قطع آن به مفهوم بیرون راندن روسیه از بازار تولیدات تکنولوژی هسته ای خواند . روسیه آشکارا اجرای این قرارداد را در برابر فشارهای آمریکا در نظام سیاسی جهانی بر روسیه و از جمله توسعه ناتو دنبال کرده است . در ملاقات مه 1995 روسای جمهوری آمریکا و روسیه ، مسأله همکاری هسته ای ایران و روسیه یکی از محورهای اصلی مذاکرات رهبران دو کشور بود .

حکومت ضد آمریکایی تهران برای مسکو به عنوان یک متحد طبیعی ظاهر گردید و اشراف آن بر تنگه هرمز شریان حیاتی غرب ، این نزدیکی را قابل تأمل تر می سازد . تحلیل گران روسی نزدیکی با ایران را سبب افزایش هزینه های امنیتی غرب و به نفع خود تلقی می کنند . به نظر آنان هر چه روسیه با کشورهای ضد غربی و اصول گرا نزدیک شود ، غرب ناچار به تخصیص هزینه های بیشتری برای تأمین « بازدارندگی » از جنوب خواهد گردید . البته در این زمینه باید دگرگونی در سیاست خارجی روسیه مورد توجه قرار گیرد .(1)

تلاش مشترک ایران و روسیه برای حفظ ثبات سیاسی و تأمین امنیت در منطقه آسیای مرکزی سبب توسعه  اعتماد متقابل در میان دو کشور گردید . بر خلاف تبلیغات غربی که در صد تخریب روابط دو کشور بودند ، با شکل گیری سیاست حسن همجواری و عدم مداخله در امور داخلی همسایگان از سوی ایران این ارتباط در مسیر توسعه مستمر قرار گرفت . روسیه ایران را به عنوان یک قدرت منطقه ای که ضامن ثبات می تواند باشد مورد توجه قرار داد . حاکمیت دیدگاههای ملی گرایانه و اروپا – آسیایی در دومای روسیه در این زمینه طی سفر هیئت پارلمانی روسیه در مارس 1993 کاملاً آشکارشد انعقاد قرارداد همکاری هسته ای روسیه با ایران در آغاز سال 1995 و تعهد به تکمیل نیروگاه هسته ای بوشهر در شرایطی صورت گرفت که آمریکا و اسرائیل در مورد خطر تبدیل ایران به یک « قدرت هسته ای » تبلیغات گسترده ای براه انداخته بودند . قبلاً در چارچوب روابط نزدیک روسیه و غرب بوریس یلتسین در اجلاس سران دو کشور تصمیم روسیه را برای قطع صدور تسلیحات به ایران اعلام کرده بود .ولی در شرایطی که اختلاف نظر میان دو کشور روندی رو به گسترش یافته بود ، همکاری هسته ای با ایران به یکی از محورهای ابراز استقلال عمل روسیه در برابر آمریکا تبدیل گردید(2)

پس از دیدار میخاییلوف ، وزیر انرژی هسته ای روسیه از ایران برنامه اتمام نیروگاه بوشهر

1-  شیر غلامی ،خلیل،بررسی امکان استراتژیک بین ایران وروسیه ،فصلنامه امنیت ملی، سال اول شماره 3 بهار 1379 ص52

2-  اطهری ،سید اسدا... ،سیاست روسیه نسبت به خاور میانه، میراث یلستین وچالش پوتین فصلنامه مطالعات خاور میانه سال هشتم شماره 4 – زمستان 1380 ص 87

از سوی روسیه مطرح گردید . ملاحظات اقتصادی نیز در این زمینه نباید مورد غفلت قرار گیرد . مطامع اقتصادی آمریکا از دیدگاه مقامات روسیه یکی از عوامل اساسی برای دور نگهداشتن روسیه از بازارهای ایران و تلاش برای جدایی روسیه از آن بوده است . تیرگی فزاینده روابط ایران و آمریکا مشکلات روز افزون این روابط را بیشتر ساخت . انعقاد قرارداد همکاری هسته ای در شرایطی صورت می گرفت که آمریکا ایران را به دخالت در انفجار در اوکلاهما سیتی متهم ساخت ، حملات تبلیغاتی شدیدی را علیه آن سازمان داده بود . ولی مقامات دولت روسیه همواره در این زمینه متعهد بودن ایران به قوانین و مقررات سازمان انرژی هسته ای جهانی و پیمان عدم اشاعه سلاحهای هسته ای مورد اشاره قرار داده اند .(1)تحویل سوخت نیروگاه بوشهر توسط روسیه در اواخر سال 1386 نشان دهنده عزم جدی روسیه برای راه اندازی این نیروگاه می باشد.

2- همکاری های منطقه ای ایران و روسیه: در سطح منطقه ای تلاش قدرتهای منطقه  ای برای نفوذ در مناطق حایل بین ایران و روسیه تامین منافع این دو کشور را با محدودیتهای مواجه ساخته است. همچنین دو کشور در سطح منطقه ای و نیز در خصوص ارتباطات دو کشور دارای اهداف و منافع مشترکی می باشند.

 در ذیل به همکاری های عمده منطقه ای ایران و روسیه پس از فروپاشی شوروی اشاره می شود:

    1-2.همکاری برای حل بحران های منطقه ای: پس از فروپاشی شوروی درروابط  منطقه ای مسایل بسیار پیچیده ای وجود داشت که میتوانستند در مناسبات دو کشور تاثیر منفی بگذارند موقعی مسئله رقابت ایران و روسیه مطرح بود ولی با خویشتنداری و سیاست مدبرانه ای که دو کشور در پیش گرفتند، سیاست مقابله و رقابت جای خود را به همکاری برای برقرای صلح و ثبات در منطقه داد.(2) در سیاست امنیتی روسیه، مرزهای جنوبی این کشور از اهمیت خاصی برخوردار است و در این میان روابط با ایران در حوزه خاورمیانه خلیج فارس و اقیانوس هند نقش کلیدی دارد. نقشی که ایران می تواند در ایجاد ثبات و امنیت در جمهوری تازه استقلال یافته جنوب روسیه داشته باشد، در حل بحران تاجیکستان و مراحل نخست بحران قره باغ بخوبی مشهود گردید. همچنین جلب همکاری جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قطب مهم جهان اسلام می تواند در کاهش تنش و حساسیتهای که نسبت به حضور روسها در جمهوری های مسلمان نشین منطقه وجود دارد، تاثیر بسزایی داشته باشد. در این زمینه نقش ایران در مقابله با تهدیدی که روسیه آن را بنیاد گرایی مذهبی در منطقه می داند، بسیار اهمیت دارد.

دانلود بررسی چارچوب تحلیلی روابط خارجی ایران و روسیه (از عصر صفوی تا کنون)

بررسی چارچوب تحلیلی روابط خارجی ایران و روسیه (از عصر صفوی تا کنون) ایران از عصر صفوی به عنوان یک واحد ملی منسجم ظاهر شده وبه لحاظ مجاورت با نواحی جنوبی روسیه به تعامل با آن کشور پرداخته است بالطبع در تحلیل روابط خارجی این دو کشور باید به نقش متغیرهای مختلف داخلی، منطقه‌‌‌‌ای و بین المللی توجه وافر داشت شرایط قوت و ضعف داخلی معادلات و مناسبات منطقه‌‌‌‌‌ای و نظام ساختار بین الملی همگی بر روابط ایران و روسیه تاثیر ک

دسته بندی	علوم سیاسی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	123 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	39

مقدمه

در صحبت ایران و همسایگان، روسیه از اهمیت و جایگاه ویژ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای برخوردار بوده است.

ایران از عصر صفوی به عنوان یک واحد ملی منسجم ظاهر شده وبه لحاظ مجاورت با نواحی جنوبی روسیه به تعامل با آن کشور پرداخته است. بالطبع در تحلیل روابط خارجی این دو کشور باید به نقش متغیرهای مختلف داخلی، منطقه‌‌‌‌ای و بین المللی توجه وافر داشت. شرایط قوت و ضعف داخلی معادلات و مناسبات منطقه‌‌‌‌‌ای و نظام ساختار بین الملی همگی بر روابط ایران و روسیه تاثیر کذار بوده‌‌اند.

 از عصر صفوی تا به امروز نشیب و فرازهای مختلفی برای روابط دوجانبه ایران و روسیه رخ داده و مناسبات آنها را تحت تأ‌ثیر قرار داده است. بنابراین در پاسخ به این سوا‌ل که چه علل و عواملی در جهت‌گیری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها وسیاست خارجی متقابل ایران و روسیه تأ‌‌ثیر داشته‌‌اند، باید گفت که این نوشته تعامل و پیوند متداخل متغیرهای سطوح ملی، منطقه‌‌‌‌‌ای وبین‌‌‌المللی در دوره‌‌‌‌‌های مختلف تاریخی را فرض می‌گیرد که بر الگوهای رفتاری و روابط ایران وروسیه تاثیرگذار بوده‌‌‌‌‌اند.

در بیان مطلب حاضر، ابتدا یک درآمد مختصر به مسائل نظری به عنوان اساس تئوریک بحث خواهیم داشت.

دربخش دوم به مرور کلی و مختصر مسا‌‌ئل وحوادث روابط خارجی ایران و روسیه در مقاطع مختلف خواهیم پرداخت.

دورة اول به دوران صفوی تا پایان حکومت زندیه، دورة دوم به عصر قاجاریه، دورة سوم به عصر پهلوی، دورة چهارم به دوران پس از انقلاب اسلامی تا فرو پاشی شوروی و بالاخره دوره ششم به دوران پس از فروپاشی شوروی اختصاص خواهند داشت. درپایان هم یک جمع‌‌‌بندی از مباحث ارائه خواهیم داد.

ملاحظات نظری

   ادبیات غرب محور روابط بین الملل، معاهده صلح وستفالیا 1648 را نقطه آغار شکل‌‌‌‌‌‌گیری روابط بین‌‌المللی به حساب می‌‌‌‌آورد. براساس پیامدهای این نظام جدید، شاهد نوعی برابری ونابرابری میان واحدهای مختلف جامعه بین‌‌‌‌‌‌‌‌ المللی بودیم. دولتهای ملی روس، پروس، پرتقال، اسپانیا، فرانسه، انگلیس اصلی‌ترین مؤسسین این نظام بودند و از نظر حقوقی و براساس اصل حاکمیت ملی برابر تلقی می‌شوند. این دولتهای اروپایی مسیحی، برخی از واحدهای اروپایی مثل لهستان راهم سطح خود نمی‌دانستند و برای تنظیم روابط و منافع خویش، حتی به حمله و تجزیه این کشورها می‌‌پرداختند. از طرف دیگر ممالک غیر اروپایی وغیر مسیحی را نیزهم‌‌‌شأن خود تلقی نکرده و خود را مجاز به دست اندازی درآنها می دانستند، تا در فرآیند استعمار وآبادانی، آنها را نیز اجتماعی گروه و به جرگه واحد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های برابر وارد سازند. سیر تحولات و رقابت این دول اروپایی در ممالک آمریکای لاتین، آفریقا وآسیا، انعقاد قراردهای تحت الحمایگی و کاپیتالاسیون هم در همین راستا بوده است[1].

نابرابری عملی میان دولتهای اروپایی آن دوره، برحسب مؤلفه قدرت  و به صورت سلسله مراتبی تاهژمونی باعث شده بود تا هریک ازاین دولتها با ظهور خویش دورانی از عرصة رقابت را ساماندهی نماید. پرتقال، اسپانیا، هلند، بریتانیا، فرانسه و آلمان مهمترین واحدهایی بودند که درخارج از اروپا به فعالیت می‌پرداختند. روابط “ سطح تضاد و تعارض” بین اروپائیان به خارج از اروپا کشیده شد و آنها بین خود و در قبال غیراروپائیان روابط مبتنی بر رقابت ـ همکاری را بنیان نهادند.

براساس مؤلفه‌های قدرت در هردوره، توزیع توانایی‌‌‌ها متفاوت بوده،  اما در شرایط و موقعیتهای مختلف همواره سعی می‌‌شده است که به نوعی “ نظام موازنه” برقرار گردد. این توازن سیستیمی می‌‌تواند مبتنی بر توافقات مکتوب(عهدنامه، کنوانسیون و… ) و یا به صورت عرفی و نانوشته باشد. بنابراین، حالتی از رژیم‌های بین‌‌‌ المللی بین اعضا شکل می‌گرفت که  آنها قادر به تأثیر گذاری بر یکدیگر بودند، ولی با واحدهای غیرتأثیرگذار روابط دیگری را دنبال می کردند.

با توجه به سطح و میزان قدرت و توانایی دولتها(نا برابری) بر حسب مؤلفه‌های نظامی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، می توان 5 سطح مختلف را در نظر گرفت :‌ سطح ابر قدرت، سطح قدرت‌های بزرگ ، قدرت متوسط،  قدرت کوچک و بالاخره واحدهای ذره‌‌ ای در کل جامعة بین‌المللی مرکب از دولت‌ها، تعدا د مختلفی از این 5 دسته  دولتها می‌‌توانند در منا‌ طق  مختلف جغرافیایی وجود داشته باشند[2].

برای بررسی و تبیین رفتار واحدهای نظام بین المللی، برخلاف برخی دیدگاههای تک سویه و تک بعدی که برخی یا افراد، یا دولت‌ها و یا ساختار نظام بین‌الملل را عامل تعیین کننده در جهت‌‌گیری‌ها، الگوهای رفتاری و پویشهای بین‌المللی در نظر می‌گیرند‌، باید به دیدگاه پیوندی روی آوریم که تأثیر متقابل سطوح تحلیل مختلف را بر همدیگر، مد نظر دارد.

   1 ـ سطح واحد مرکب از عناصر ذیل است:

- ساختارها : جغرافیایی، اقتصادی، نظامی، سیاسی؛

- تاریخ ملی؛

- فرهنگ ملی

- نخبگان و افراد

2-  عناصر تشکیل دهنده سطح منطقه‌‌ای عبارتند از:

- ساختار جغرافیایی؛

- حوزة فرهنگی ـ تمدنی؛

- واحدهای سیاسی(همگون ـ ناهمگون) / سازمان سیاسی؛

- کیفیت اقتصادی / سازمان اقتصادی؛

- نهادهای نظامی / اتحادها، اتفاق‌ها، پیمان‌های دو جانبه و غیره.

3- مؤلفه‌ها و عناصر سطح ساختار نظام بین المللی:

- گونة نظام بین‌الملل اعم از: تک قطبی، دوقطبی، چند قطبی، موازنه قدرت و غیره؛

- نهادها و رژیم‌های بین المللی: سیاسی (مثل کمسیون اروپا، جامعه ملل، سازمان ملل و …..) اقتصادی (گات، سازمان جهانی تجارت … ) و  نظامی ( اصل امنیت دستجمعی ـ نهادهای منطقه‌‌ای جهان‌‌نگر ( ناتو)[3].

بطور کلی، روابط دو جانبه ایران و روسیه هم با توجه به شرایط و متغیرهای گفته شده در موقعیت‌های مختلف زمانی بر حسب تغییر و تحولات سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی دچار تغییر وتحول بوده‌‌است و براساس مدل زیرقابل تحلیل و بررسی است:

دورة اول ـ از عصر صفوی تا پایان حکومت زندیه

این دوره سالهای 1502 تا 1800 ( 907 – 1215 هـ . ق ) را در برمی‌گیرد. اکثر مورخین تأسیس و تشکیل دولت و سلسله صفوی را در ایران، آغاز عصر جدیدی تلقی می‌کنند که ملت – کشور به معنای مدرن آن ترتیب یافت. شاه اسماعیل نوادة شیخ صفی‌الدین اردبیلی بینانگذار این سلسله محسوب می‌شود. هدف وی آن بود که بساط ملوک‌الطوایفی را از ایران برچیده و به جای حکام و خوانین محلی، یک حکومت مقتدر و مرکزی تحت لوای مذهب شیعه ایجاد کند. شاه اسماعیل پس از حدود 13 سال جنگ مداوم در نواحی مختلف ایران توانست وحدت ملی، تمامیت ارضی و حاکمیت نوینی را برای ایران فراهم آورد[4].

مهمترین مشغله و درگیری‌های ایران در این دوره با همسایگانی بود که همواره ایران را در معرض دست‌اندازی و درگیری‌های خود قرار می‌دادند. عمده‌ترین درگیری با عثمانی بود که جنگهای متعددی بین ایران و عثمانی درمی‌گرفت. مقابله با تهاجمات خوانین ازبک هم در نواحی شمال شرقی یکی از مناطق بحرانی برای ایران به حساب می‌آمد. امپراتوری هند یکی دیگر از همسایگان ایران بود که سلسله صفوی روابط جدیدی را با آن آغاز نمود. عمده‌ترین دولت های اروپایی خارج از منطقه که ارتباطاتی با ایران داشتند عبارت بودند از: پرتغال، آلمان، اسپانیا، انگلیس و روسیه[5].

هنگام جلوس شاه اسماعیل، در کشور عثمانی بایزید دوم، فرزند سلطان محمد فاتح، سلطنت می‌کرد ( 1512 – 1481 ). این کشور سنی مذهب همواره با سلسله صفویه که به ترویج مذهب شیعه همت داشتند، به دیده خصومت و عناد می نگریست. در سال 1512 شاهزاده سلیم به کمک سربازان ینی چری علیه پدرش قیام کرد و قسطنطنیه را تصرف و پدرش رااز سلطنت خلع و به قلع و قمع برادران و مدعیان سلطنت پرداخت. یکی از برادرزادگان وی به نام شاهزاده مراد با سپاهیان قابل توجهی به ایران پناهنده گردید و شاه اسماعیل با او از در دوستی درآمد و و را پذیرفت. اختلاف سلطان سلیم و شاه اسماعیل بر سر به رسمیت شناختن سلطان سلیم، استرداد شاهزاده مراد و دست اندازیهای شاه اسماعیل در نواحی شرقی عثمانی به تیر‌گی روابط ایران و عثمانی و نهایتاً جنگ چالدران و شکست سپاه ایران از عثمان به سال 1514 انجامید[6]. شدت خصوصت و درگیری ایران با عثمانی موجب شد که شاه اسماعیل به دنبال متحدین اروپایی باشد. در نواحی جزیرة هرمز، پرتغالی‌ها تشکیلاتی را مستقر کرده و امیر جزیرة هرمز تحت‌الجایة پرتغال شده بود. شاه اسماعیل با مکاتبات و مراسلات مختلف نهایتاً توانست آلبرکرک را متقاعد به همکاری کند و در سال 1515 قراردادی بین دو کشور منعقد گردید که بر اساس آن مقرر شد نیروی دریایی پرتغال به سپاه ایران در لشکرکشی به بحرین، قطیف و فرونشاندن اغتشاشات سواحل بلوچستان و مکران یاری کند و نیروهای دو دولت متفقاً با عثمانی به جنگ و مقابله بپردازند. اما عمده ترین نتیجه این اتحاد و قرارداد یادگیری استفاده از سلاحهای آتشین برای ایرانیها بود. در کنار پرتغال شاه اسماعیل به دنبال اتحاد با مصر، و نیز، مجارستان و لهستان بود که از کشورهای مصر و ونیز نتیجه‌ای حاصل نشد، اما روابط حسنه‌ای بین ایران و مجارستان و امپراتور آلمان و اسپانیا برقرار شد.

مرگ شاه اسماعیل در سال 1512 و جلوس فرزندش شاه تهماسب به تخت سلطنت گرفتاریهای جدیدی برای ایران فراهم کرد. حمله خوانین هرات و ازبک از طرف شرق یکی از این مسایل بود. با روی کارآمدن سلیمان در عثمانی درگیریها و جنگهای جدیدی بین ایران و عثمانی آغاز شد که 20 سال ادامه داشت و نهایتاً بین سلیمان و شاه تهماسب معاهدة صلح ( 1515 ) امضا شد که به صلح آماسیه مشهور است و روابط مسالمت‌آمیز برقرار شد[7]. برقراری روابط با امپراتوری هند، ادامه روابط حسنه با پرتغال و پذیرفتن بازرگانان انگلیسی از اقدامات قابل توجه ایران برای آرامش نسبی مملکت بود. اما با جلوس شاه اسماعیل دوم در سال 1576 به تخت سلطنت، روابط ایران و عثمانی مجدداً به تیرگی گرایید و در اثر جنگهای آن زمان ایالات قفقاز و آذربایجان به تصرف عثمانی درآمد و حتی تبریز هم در سال 1585 به دست عثمانی‌ها افتاد. فرصت طلبی عبید‌اله خان ازبک هم از ناحیة شرق به آشفتگی اوضاع ایران شدت بخشید تا اینکه با ظهور شاه عباس اول، یکبار دیگر وحدت و آرامش داخلی به ایران بازگشت، شاه عباس در سال 1587  در اصفهان تاجگذاری کرد و حکومت مقتدری را برقرار نمود. از مهمترین کارهای این بود که تصمیم گرفت از هندیها در مقابل ازبکان و از روس‌ها در برابر عثمانی کمک بخواهد.

قبل از شاه عباس، شاه محمد خدابنده ( فرزند ارشد شاه تهماسب ) به فکر همکاری با روسیه افتاده بود و به همین خاطر سفیری به نام هادی بیگ به دربار تزار فئودور اول فرستاد. بازگشت‌ هادی بیگ و آمدن گریگوری واسیل چیکف، سفیر روسیه به ایران، مصادف شد با تغییر سلطنت و جلوس شاه عباس، اما این روابط برقرار شد و شاه عباس با تراز از در دوستی درآمد. قبل از به نتیجه رسیدن اتحاد با روسیه علیه عثمانی، پیشروی و فتوحات عثمانی شاه عباس را وادار به پذیرش معاهدة صلح استانبول ( 1590 ) کرد. مهمترین حادثه این ایام، مذاکره خان احمد گیلانی ( حاکم گیلانی )با روسها بود. اوسفیری به مسکو اعزام کرده بود تا برای استقلال و تجزیه آن ایالت کمک دریافت کند. روس‌ها هم بی‌میل نبودند تا گیلان را دست نساندة خود کنند و لذا به احمد خان قول مساعد داده بود. با امضای معاهده صلح استانبول و با خبر شدن شاه عباس از این ارتباطات، وی خان احمد گیلانی را به عثمانی فراری داد و آن ایالت را متصرف گردید.

شاه عباس پس از انتقاد صلح با عثمانی‌ها، به نبرد با ازبک‌ها پرداخت و آنها را از نواحی خراسان و هرات بیرون کرد. او با سازماندهی جدید داخلی، برقراری مناسبات حسنه با دول اروپایی یعنی روسیه با فرستادن حسینعلی بیگ به دربار روسیه، طرح اتحاد سه جانبه روسیه، اتریش و ایران، اتحاد ایران و اسپانیا قوت قلب پیدا کرد. قدرت و فتوحات شاه عباس سلطان عثمانی را به صلح واداشت و قراردادی در سال 1613 در استانبول به امضا رسید و به طور کلی توافق شد که سر حدات دو کشور به همان صورتی که در زمان سلطان سلیمان قانونی بوده، باقی بماند. شاه عباس هم تعهد کرد که بین‌النهرین را تخلیه و به عثمانی‌ها واگذار بکند.

آغاز درگیری‌های ایران و عثمانی بر سرگرجستان و ارمنستان از سال 1616 به نفع ایران تمام شد و عثمانی‌‌ها مجدداً در برابر قدرت ایران سرتمکین فرود آورده و عهدنامه صلح ایروان در سال 1618 امضا شد که مواد و شرایط عهدنامة دوم صلح استانبول را تأیید کرد. شاه عباس در این وضعیت، سیاست گسترش روابط با دول اروپایی را مورد توجه قرار داد و رابرت شرلی را به پاس خدمات شایسته‌اش به ایران عازم اروپا کرد تا از راه روسیه، بالهستان، انگلستان ایتالیا، اسپانیا و در راه بازگشت به هند رابطه برقرار کند.

بروز اختلافات میان ایران و اسپانیا، تصرف بندر گمبرون بدست پرتغالی‌ها، گسترش روابط بازرگانی با انگلیس و نهایتاً اتحاد ایران و انگلیس علیه پرتغالی‌ها، باعث شد تا هرمز به تصرف ایران درآید و پس از این تحول پرتغال از جنوب ایران خارج و روابط سیاسی ایران و انگلیس وارد مرحله جدیدی شد.

روابط ایران با روسیه در زمان شاه عباس پس از بوریس گودونوف تزار روسیه ( 1605  ) نسبتاً مسالمت‌آمیز بود. هرج و مرج و ناآرامی روسیه را فراگرفته بود و حاکمان مختلفی در آنجا بر سر کار آمدند ( دیمتری غاصب، واسیلی شویسکی، میخائیل رومانوف و … ). جنگ روسیه بالهستان و رقابت با عثمانی باعث شده بود که تا فاصله روسیه و ایران روابط دوستانه‌ای داشته باشند.

فتوحات ایران در شرق و غرب، شاه عباس را بسیار مقتدر ساخته بود، به طوری که در سال 1628  بصره را نیز متصرف شد. اما با درگذشت شاه عباس، حملات عثمانی‌ها مجدداً آغاز شد و پیشرویهای عثمانی ادامه یافت، تا اینکه لشکرکشی‌های سلطان مراد، ایران را مجبور به انعقاد قرار داد صلح قصر شیرین ( زهاب ) در سال 1639 کرد. این قرارداد بسیار اساسی تلقی گردید و تا حدود پایان سلسله صفویه آرامش نسبی بین ایران و عثمانی برقرار بود.

جنگهای ایران در نواحی شرق عمدتاً بر سرقندهار، روابط نه چندان جدی با برخی دول اروپایی ( انگلیس، فرانسه و آلمان )، تیرگی روابط با عثمانی بر سر بصره و جلوس پترکبیر و آغاز سیاستهای توسعه طلبانه برای دسترسی به آبهای گرم و مداخله در امور هندوستان تحولات عمدة این عصر بودند تا اینکه به علت آشوب و نا آرامی‌های داخلی سلسله صفویه فروپاشید.

با تضعیف تدریجی قدرت ایران در این مقطع، روسیه به عثمانی نزدیک شده و حتی قرار داد تقسیم ایالات ایران را ( 1724 ) امضا می‌کنند. بدین ترتیب عثمانی از مناطق غربی و جنوبی و روسیه از طرف شمال به تجاوز علیه ایران پرداختند. ظهور نادر و اخراج افغانها، مرگ پترکپر و تغییر سیاست روسیه برای تخلیه ایالات ایران‌ اندکی اوضاع ایران را بهبود بخشید. امضای قرار داد رشت ( 1732 ) بین ایران و روسیه، معاهدة گنجه ( 1735 ) ناشی از مشکلات داخلی روسیه، قدرت یابی ایران و تیرگی روابط روسیه با عثمانی بود. پس از این نادرشاه به عثمانی روی آورد و فتوحات چندی انجام داد و نهایتاً سراسر ایالات قفقاز که مدت 13 سال در تصرف روسها و عثمانی‌ها بود، به تصرف ایران در آمد.

تاجگذاری نادرشاه (1736) و امضای قرارداد صلح با عثمانی (1736) اندکی به نواحی غربی ایران آرامش بخشید. حمله نادر به شرق برای تسخیر قندهار و امپراتوری هند ،‌توجه او را از عثمانی سلب نموده و عثمانی‌ها مجدداً به دست اندازی پرداختند. حملات نادر به قففاز ، ‌روسیه را هم نگران کرد. مخاصمات نادر با عثمانی ادامه داشت و مذاکرات او با عثمانی و علمای نجف سودی نبخشید و جنگ دیگری بین ایران و عثمانی درگرفت، و بالاخره فتوحات نادر منجر به انعقاد معاهدة صلح بین ایران و عثمانی (1746) گردید که سرحدات دو کشور به همان سیاقی که در زمان سلطان مراد چهارم بود تثبیت گردید.

با مرگ نادر شاه (1747) مجدداً اوضاع داخلی ایران به آشوب و ناآرامی گرایید و ایران به نوعی تقسیم گردید که در هر قسمت یک نفر حکومت می کرد . بالاخره کریم خان زند در سال 1757 با غلبه بر رقبای خود به تخت سلطنت نشست. دولت عثمانی به شدت گرفتار جنگ با  روسیه و سایر دول اروپایی بود و روسها هم تا زمانیکه سلطنت کاترین دوم بنیان و استحکام یافت، گرفتار شورش های داخلی و جنگ با ترک ها بودند. وضعیت ایران هم کمی تثبیت گردید.

رقابت و مخاصمات اروپایی ها باعث شد که ایران به روابط جدید با آنها فکر بکند. تجدید روابط با هلند، فرانسه و انگلستان تسهیل شد. روسیه به تدریج در نواحی شمالی ایران نفوذ کرده و از راه تجارت منافع قابل توجهی به هم می زد. اختلاف ایران و عثمانی باعث شد تا روسیه در سال 1778 سفیری به ایران بفرستد. و پیشنهاد اتحاد علیه عثمانی را مطرح نماید. کریم خان از این پیشنهاد استقبال کرد، اما عملی نشد.

با مرگ کریم خان ، اوضاع ایران مجدداً آشفته و برسر جانشینی وی در داخل کشور مبارزات مفصلی صورت گرفت. اشغال جزیرة قشم توسط انگلیسی ها ، اخراج تدریجی فرانسویها و هلندیها از شبه قارة هند، توسعه سیاست نفوذی انگلستان در ایران، مداخلات و تجاوزات روسیه در مرزهای شمالی ایران به ویژه گرجستان و قطع کردن دست عثمانی از گرجستان و قفقاز موجبات جسارت یابی جدید روسیه علیه ایران شد.تا اینکه ، آقا محمدخان قاجار توانست بر رقبا پیروز شده و سلسله قاجاریه را تأسیس کند.

دوره دوم - عصر سلسله قاجاریه

با ظهور آقامحمدخان و تأسیس سلسله قاجاریه،‌تا حدودی ثبات به ایران بازگشت،‌اما روند تضعیف ایران کم کم رخ می نمود. در این دوره، عثمانی به سبب شکستهای چندگانه از روسیه در مسیر زوال افتاده بود و مثل گذشته به ایران فشار وارد نمی کرد. اروپائیان مشغول مهار انقلاب فرانسه بودند. روسیه با لهستان بیشتر درگیر بود. انگلستان قدرت جدیدی بود که همة اروپائیان را تحت تأثیر قرار داده و در حوزة شبه قارة هند و ایران نیز رو به پیشرفت بود. مرزهای شرقی ایران نیز نسبتاً آرام بود.

روس ها پس از حملات و اقدامات فجیع آقامحمدخان در گرجستان ،‌به نواحی جنوبی معطوف شدند و از 1796 دربند، باکو، طالش را تصرف و حتی از رود ارس عبور کردند. پیشروی روسها ادامه داشت، تا اینکه در همان سال کاترین دوم درگذشت و پل اول تزار جدید (1796-1801) دستور داد تا روسها گرجستان و کلیه نواحی ایالات اشغالی ایران را تخلیه نمایند. پس از این حادثه آقا محمدخان مجدداً به گرجستان حمله ور شد و مرگ او موجب انقطاع موقتی این جنگها گردید.

ظهور آلکساندر اول (1801-1825) در روسیه منجر به آغاز درگیریهای ایران و روسیه شد. در گام اول گرجستان را قسمتی از خاک روسیه (1802) اعلام داشتند. تلاش ایران برای اتحاد با انگلیس و فرانسه هم فایده بخش نبود. حملات روسیه به گنجه و ایروان ادامه یافت و بالاخره با ترغیبات انگلیس پیمان صلح گلستان (1813) امضا و قسمتهای عمده ای از خاک ایران جدا و به روسیه تعلق گرفت.

دانلود پاورپوینت کشور روسیه (اسلاید معرفی کشور روسیه)

پاورپوینت کشور روسیه (اسلاید معرفی کشور روسیه) پاورپوینت درباره یک کشور

دسته بندی	پاورپوینت
فرمت فایل	pptx
حجم فایل	3189 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	69

پاورپوینت کشور روسیه (اسلاید معرفی کشور روسیه)

پاورپوینت کشورروسیه

69 صفحه

فرمت: pptx

سیاست

دین

موقعیت جغرافیایی

غذاهای سنتی

تاریخچه

صنایه دستی وسوغاتی ها

زبان

واحد پول

جشن ها وتعطیلات رسمی

برچسب ها:

پاورپوینت کشورروسیه, روسیه, اسلایدمعرفی روسیه

دانلود تحقیق نقش روسیه در جنبش تنباکو 48 ص

تحقیق نقش روسیه در جنبش تنباکو 48 ص اسناد مربوط به نقش روسیه در جنبش تنباکو تحقیق در مورد نقش روسیه در جنبش تنباکو تحقیق نقش روسیه در جنبش تنباکو جنبش تنباکو دانلود مقاله نقش روسیه در جنبش تنباکو رقابت‌های روس و انگلیس در ایران روسیه در جنبش تنباکو روسیه زمینه‌های اقتصادی جنبش مستندات روسیه برای مخالفت با امتیاز مقاله در مورد نقش روسیه در جنبش تنباکو مقاله نقش روسیه در جنبش تنباکو ن

دسته بندی	تاریخ و ادبیات
فرمت فایل	doc
حجم فایل	41 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	48

توضیحات :

تحقیق نقش روسیه در جنبش تنباکو 48 صفحه در قالب Word قابل ویرایش.

فهرست عناوین صفحه

مقدمه و طرح سوال................................................................................. 2

نگاهی به منابع........................................................................................ 4

زمینه‌های فرهنگی جنبش...................................................................... 5

زمینه‌های اقتصادی جنبش.................................................................... 7

رقابت‌های روس و انگلیس در ایران .................................................... 8

علما و مردم .......................................................................................... 15

شاه و امتیاز تنباکو ............................................................................. 20

امین السلطان و امتیاز تنباکو ............................................................ 23

مستندات روسیه برای مخالفت با امتیاز ........................................... 27

اسناد مربوط به نقش روسیه در جنبش تنباکو............................... 30

الف: اسنادی دال بر نقش محوری روسیه در جنبش ...................... 30

ب: رد مدارک موجود در زمینة نقش روسیه در جنبش ................... 35

اسناد فرانسوی .................................................................................... 39

نتیجه‌گیری ........................................................................................... 43

کتابنامه ................................................................................................. 47

بخشی از متن :

مقدمه و طرح سؤال

در تاریخ کشورها و سرزمین‌ها برخی از حرکت‌ها و جنبش‌ها به خاطر تازگی و کارکردشان اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند و چه بسا زمینه‌ای برای پیشرفت و یا پسرفت به حساب می‌آیند. جنبش تنباکو در ایران یکی از این مقاطع تاریخی است که مردم ایران را نسبت به قدرت خویش برای مقابله با پیش‌آمدهایی که حیثیت ملی آنها را به مخاطره می‌انداخت، آگاه ساخت. مردمی که یاد گرفته بودند هر آنچه شاه و دربار برای آنها رقم می‌زند بپذیرند و خود را ملزم به اطاعت از آن می‌یافتند هرچند از اجرای آن کراهت داشتند.

در این دوره تحولات در کشورهای اروپایی وارد مرحله‌ای حساس شده بود و سرمایه‌داری پا را از مرزهای خود فراتر گذاشته بود و در پی سود و منفعت خویش خواسته‌ها و مطالعات مردمان آن سوی مرزها را به هیچ می‌انگاشت. بنابراین جنبش تنباکو یک جنبش کاملاً مربوط به مسائل اقتصادی است یعنی ریشه اصلی‌اش به اقتصاد برمی‌گردد و این عملاً ناشی از یک مسئله بسیار مهم و آن به وجود آمدن و رشد امپریالیسم است. این مسئله تنها به ایران مربوط نمی‌شود و آسیا را هم در بر می‌گیرد. در ایران رژیم، رژیم زمین‌داری است و با رژیم سرمایه‌داری چندان میانه خوبی ندارد. لذا است که به واسطه پدید آمدن تعارض منافع زیر ساخت‌های اقتصادی اجتماعی دچار تضاد شده و مقابله با پدیده بیرونی نمود عینی به خود می‌گیرد. برای تحلیل انقلابها و جنبش‌ها در ایران براساس چارچوب نظری چارلزنلسون می‌توان گفت که هر جامعه یک ساخت دارد و ساخت جوامع با یکدیگر متفاوت است و هر ساختی یک عملکرد و کارد به خصوصی دارد. در ساخت اجتماعی ایران هم یک عملکردی وجود دارد که این ساخت‌ها را به هم مربوط می‌کند که به آن ساخت جامعه می‌گویند. این کارکرد، ساخت ارزشی را به وجود می‌آورد و این ساخت ارزش تغییرات مربوط به تجانس را به موجب می‌شود. حال اگر بین ساخت ارزشی و محیط تجانس باشد مشکلی پیش نمی‌آید ولی اگر عدم تجانس بین ساخت ارزشی و محیط به وجود بیاید آن وقت نظام نامتعادل اجتماعی رخ می‌نماید و این چیزی بود که در جنبش تنباکو اتفاق افتاد. به هر حال در این تحقیق در پی آن هستیم تا ببینیم نقش روسیه در این جنبش چه میزان بوده است. آیا همانطور که برخی ادعا می‌کنند سر منشأ و سرنخ ماجرا در دست روسها بوده و مردم را آنچنان که می‌خواستند هدایت می‌کردند یا فقط به خاطر حفظ منافع خود مخالف اعطای امتیاز به رقیب خود بوده‌اند، و این مردم و علما بودند قیام را آغاز کردند و به نتیجه رسانیدند. ما در این تحقیق سعی کرده‌ایم با تکیه بر اسناد و مدارک تاریخی موضوع را قدری بشکافیم. اما به نظر می‌رسد نقش روسیه یک نقش تقویت کننده و تکمیلی بوده تا یک نقش بنیادی و محوری، بررسی ادعاهای طرفین و مدارک تاریخی این را ثابت می‌کند.

نگاهی اجمالی به منابع

نخستین اثر مستقل و تک نگارانه دربارة جنبش تنباکو، کتاب تاریخ دخانیه شیخ حسن کربلایی است. حاج علی فرزند محمدرضا، پدر شیخ آقا بزرگ طهرانی هم رساله‌ای در تاریخ دخانیه نوشته که متاسفانه تاکنون یافت نشده است.[1] پس از آن کتاب مستقل دیگری که نوشته شده کتاب «تحریم تنباکو، اولین مقاومت منفی در ایران» ابراهیم تیموری است که به سال 1328 خورشیدی چاپ شده است. وی از کتاب شیخ حسن، کمال استفاده را کرده و نامی از آن به میان نیاورده است. البته خود او هم تلاش زیادی در جمع‌آوری اسناد و مدارک کرده است.

اثر مستقل دیگر، عنوان «تحریم تنباکو» از خانم نیکی، ر،کدی است که توسط شاهرخ قائم مقامی ترجمه و به سال 1356 خورشیدی در تهران به چاپ رسیده است. تحلیلی از نقش سه گانه شیخ فضل‌الله نوری در نهضت تحریم تنباکو اثر مستقل دیگری از آقای ابوالحسنی (مندر) است که به سال 1360 توسط انتشارات پیام آزادی در تهران چاپ شده است. «پیکار پیروزی تنباکو» از محمد نهاوندیان (تهران، چاپ پرتو) و کتاب «ریشه و روند جنبش تنباکو» (بدون یاد از نام مؤلف) و کتاب «اندیشه دینی و جنبش ضد رژی» از آقای حسین آبادیان (تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1376 آثار مستقل دیگری هستند که در این باره انتشار یافته‌اند.

کتابی نیز با عنوان «بازرگان» از خانم هما ناطق دربارة دادوستد با بانک شاهی ورژی تنباکو در تهران به سال 1373 چاپ شده است.

کتاب ویژه‌ای هم دربارة مرحوم سید علی‌اکبر فال اسیری مجتهد فارس با عنوان «نقش مجتهد فارس در نهضت تنباکو» از آقای محمدرضا رحمتی در تهران و به توسط بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی چاپ شده است.

ما در این تحقیق تلاش نموده‌ایم از منابعی بیشتر بهره ببریم که به شکلی به موضوع مرتبط بود و در آنها به نقش روسیه در جنبش اشاره شده باشد. از جمله این منابع برخی خاطرات از جمله خاطرات دکتر فوریه در ایران است.

همچنین اسناد وزارت خارجه انگلیسی و فرانسه از دیگر منابع است که به آنها مراجعه شده است. بخش دیگر منابعی در واقع منابع مطالعاتی و تحقیقاتی است که با مراجعه به آنها سعی شده تا نتیجه تحقیقات آنها به شکلی در این پژوهش منعکس شود.

از جمله منابعی که به کرات به آنها استناد شده کتاب روس و انگلیس در ایران اثر فیروز کاظم‌زاده است. تاریخ قاجاره اثر آ.ک.س لمبتون از دیگر منابعی است که به قدر نیاز به آنها مراجعه کرده‌ایم.[2]

زمینه‌های فرهنگی جنبش

یکی از زمینه‌های جنبش تنباکو در ایران نارضایتی مردم و علما از نفوذ فرهنگی و اقتصادی بیگانگان در کشور بود. این نفوذ که حیثیت و هویت ملی و فرهنگی یک جامعه سنتی را با خطر مواجهه کرده بود تبدیل به یک جنبش ضد بیگانه شد. شیخ حسن کربلایی فضا را این چنین توصیف کرده است: چنان افعال و اطوار زشت و ناپسند فرنگیان در نظرها به زیبایی جلوه گرفت که مسلمان زادگان ایران، با آن وجدانهای سلیم و سلیقه مستقیم، قبایح افعال و اطوار ننگ مغزانة فرنگیان را با شوق و شعف هر چه تمام‌تر، شعار ]شعائر[ خود گرفته، سهل است که مایة مباهات خود دانسته، بدان قبایح نیز بر مردم مملکت افتخار و مزیت جستند؛ و با همة این، باز هم فرنگی مآبی دست از مسلمانان برنگرفت تا بر طبایع ایشان نیز استیلا یافته، استعداد طبیعیه تا مسلمانان را هم از ریشه برانداخت. [3]

---

[1] رسول جعفریان، مقدمه تاریخ دخانیه شیخ حسن اصفهانی کربلایی، چ اول، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پائیز 1382، ص34

[2] برای آگاهی بیشتر درباره آثاری که به طور مستقل یا مشتمل دربارة این جنبش نوشته شده نگاه کنید به مقاله «گزیده کتابشناسی نهضت تنباکو» در کتاب «سدة تحریم تنباکو» ج اول صص 43 تا 60

[3] شیخ حسن کربلایی، تاریخ دخانیه، ص 44

دانلود پاورپوینت موزه ارمیتاژ در سنت پترزبورگ روسیه

پاورپوینت موزه ارمیتاژ در سنت پترزبورگ روسیه پاورپوینت موزه ارمیتاژ در سنت پترزبورگ روسیه

دسته بندی	گردشگری و توریسم
فرمت فایل	ppt
حجم فایل	2077 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	25

پاورپوینت موزه ارمیتاژ در سنت پترزبورگ روسیه

شامل 25 اسلاید درقالب پاورپوینت و قابل ویرایش

فهرست برخی از مطالب:

بخشی از متن فایل پاورپوینت:

MUSÉE
ERMITAGE

تاریخچه

موزه ارمیتاژ سنت پترز بورگ با داشتن کلکسیونهای نقاشی که میراثی جهانی است، شهرت بسیار دارد.این موزه شامل پنج ساختمان اصلی است و در حدود سه میلیون تابلو از آثار مشهورترین نقاشان دنیا از آثار عهد باستان غرب تا آثار یونانیان و رومیان باستان و هنرمندان اسلامی و هنر مندان دوران رنسانس (دوران نوزایی علم و هنر) و نقاشی های قرن نوزدهم و بیستم را در بر دارد

-----------

این موزه بی نظیر اشیاء مربوط به قصر شاهی سنت پترز بورگ و کلکسیونهای جمع آوری شده در دوران امپراطورهای روسیه در قرون نوزده و بیستم میلادی را نیز در بر دارد.

شاهکارهایی از هنرمندان ایتالیایی:

Giorgione,Léonard de Vinci,Michel-Ange,Raphael,Tilien

و کلکسیونهای بی شماری از برجسته ترین هنرمندان فرانسه نظیر:

Renoir,Monet,Van Gogh,Picasso,Matisse

را درون خود جا داده و هر روز هزاران جهانگرد علاقه مند به آثار هنری دنیا از آن بازدید می کنند.